Sóng âm thanh có thể tương tác với sóng não thông qua hiệu ứng gọi là “đồng bộ sóng não” (brainwave entrainment). Nói cách khác, sóng âm thanh và nhịp đập của nó có thể ảnh hưởng đến sóng não và khiến sóng não đồng bộ theo tần số của âm thanh. 

I. Các loại sóng não.

Có 5 loại sóng não được đo và ghi lại bởi thiết bị điện não sinh học (EEG) là: Beta, Alpha, Theta, Delta và Gamma (xem hình bên dưới) Sóng Beta là loại phổ biến nhất khi bạn tham gia vào các hoạt động động trí óc, chẳng hạn như trò chuyện hay đang làm việc tại văn phòng. Sóng Alpha phản ánh trạng thái thư giãn và sóng Theta phản ánh trạng thái giữa thức và ngủ có liên quan đến tiềm thức, sự sáng tạo và học tập. Còn sóng Delta là trạng thái khi bạn đang trong giấc ngủ sâu.

Các nghiên cứu về điện não đồ cho thấy rằng khi bạn thiền, sóng theta tăng lên khi não của bạn đi vào trạng thái thư giãn sâu, vì vậy thực hành thiền cũng chính là hoạt động giúp não bộ của bạn thư giãn, nghỉ ngơi.

II. Phương pháp sử dụng âm thanh để tạo ra hiệu ứng đồng bộ sóng não.

1. Binaural Beats (âm thanh kép)

Sử dụng hai âm thanh có tần số khác nhau được phát qua hai tai của người nghe. Sóng não cố gắng đồng bộ hóa với hiệu ứng hòa hợp của hai tần số này, tạo ra trạng thái sóng não tương ứng.

2. Isochronic Tones (âm thanh đồng nhất)

Sử dụng âm thanh có nhịp đập duy nhất, thường là một tần số đều đặn. Sóng não cố gắng đồng bộ hóa với nhịp đập này, tạo ra trạng thái sóng não tương ứng.

Các phương pháp trên thường sử dụng các tần số âm thanh tương ứng với các loại sóng não như sóng Alpha, sóng Theta, sóng Delta và sóng Beta. Khi sóng não đồng bộ theo tần số của âm thanh, nó có thể tạo ra trạng thái tâm trí tương ứng, như trạng thái thư giãn, tập trung, giảm căng thẳng hoặc giấc ngủ sâu.

Tuy nhiên, hiệu ứng tương tác giữa âm thanh và sóng não có thể khác nhau đối với từng người. Một số người có thể phản ứng tích cực và có trạng thái tâm trí được cải thiện, trong khi người khác có thể không có phản ứng tương tự. Nên lắng nghe cơ thể của mình và thử nghiệm các phương pháp này để xác định liệu chúng phù hợp và có lợi ích cho bạn hay không.

3. Sóng Gamma 

Sóng Gamma là một trạng thái sóng não có tần số cao, thường từ 25 Hz trở lên. Đây là trạng thái sóng não rất nhanh và có sự phối hợp mạnh mẽ của các hoạt động não. Sóng Gamma thường liên kết với các hoạt động như tập trung cao độ, sự sáng tạo, khả năng học tập nhanh chóng, nhận thức cao cấp và sự kết nối toàn diện giữa các khu vực não. Nó được cho là có liên quan đến sự tính toán, nhận thức không gian, nhận thức thị giác và quá trình tư duy cao cấp.

Trạng thái sóng Gamma thường được kích hoạt trong những tình huống đòi hỏi sự tập trung, sự chú ý cao và trạng thái cảnh giác. Ví dụ, khi chúng ta đang tham gia vào việc giải quyết vấn đề phức tạp, sáng tạo, học tập mới hoặc trạng thái sự chú ý tối đa, sóng Gamma có thể tăng cường hoạt động não và cải thiện hiệu suất.

Ngoài ra, nghiên cứu cũng cho thấy sóng Gamma có thể liên quan đến trạng thái tâm trí cao cấp như sự thần thánh, trạng thái truyền cảm hứng và kích thích tinh thần tích cực.

Tuy nhiên, cần lưu ý rằng sóng Gamma không nên ở trạng thái hoạt động quá mức hay kéo dài trong thời gian dài, vì điều này có thể gây căng thẳng và mệt mỏi. Sự cân bằng và sự linh hoạt giữa các trạng thái sóng não khác nhau là quan trọng để duy trì sự trạng thái tâm trí và cảm xúc tốt.

4. Sóng Beta

Sóng Beta là một trạng thái sóng não có tần số nhanh, thường từ 12 Hz trở lên. Khi não hoạt động ở tần số sóng Beta, thì thường cho thấy tình trạng tỉnh táo, tập trung và hoạt động nhận thức tăng cao. Đây là trạng thái thông thường khi chúng ta đang tỉnh táo và hoạt động trong cuộc sống hàng ngày.

Sóng Beta thường liên kết với các hoạt động như làm việc, học tập, tập trung vào nhiệm vụ, giao tiếp, và tình trạng thức giấc tỉnh táo. Khi chúng ta đang ở trạng thái sóng Beta, não hoạt động mạnh mẽ và chú trọng vào các hoạt động ngoại vi, xử lý thông tin, phân tích logic, và lập kế hoạch.

Trạng thái sóng Beta có thể mang lại lợi ích trong công việc, học tập và hoạt động tập trung. Tuy nhiên, khi sóng Beta hoạt động trong thời gian dài, nó có thể gây căng thẳng, lo lắng và sự mệt mỏi.

Để duy trì sự cân bằng và trạng thái thư giãn, quan trọng là chúng ta cũng phải có thời gian nghỉ ngơi và thực hành các phương pháp thư giãn như thiền định, yoga hoặc các hoạt động giảm căng thẳng khác để giảm sóng Beta và cho phép não nghỉ ngơi và phục hồi.

5. Sóng Alpha

Sóng Alpha có tần số từ khoảng 8 đến 12 Hz. Đây là một trong những dạng sóng não phổ biến nhất và thường được quan sát khi con người trong trạng thái thư giãn, tập trung và không có sự chú ý đặc biệt đến môi trường xung quanh.

Sóng Alpha thường xuất hiện khi nhắm mắt hoặc khi con người đang trong trạng thái thư giãn tâm trí. Dưới đây là một số trạng thái tâm trạng và hoạt động liên quan đến sóng Alpha:

Thư giãn: Sóng Alpha thường được ghi nhận khi con người đang trong trạng thái thư giãn và không có áp lực hoặc căng thẳng. Đây là trạng thái thư giãn tự nhiên và có thể xảy ra khi bạn đang nghỉ ngơi, xem phim hoặc đọc sách một cách thoải mái.

Trạng thái tập trung: Khi con người tập trung vào một nhiệm vụ cụ thể, sóng Alpha thường tăng lên. Nó cho thấy trạng thái tâm trí tập trung cao và khả năng chú ý tốt.

Môi trường yên tĩnh: Môi trường yên tĩnh, không có nhiễu động âm thanh hay xao lạc có thể kích thích sự tạo ra sóng Alpha trong não. Điều này giúp tạo ra trạng thái tĩnh lặng và tĩnh tâm.

Hoạt động sáng tạo: Sóng Alpha cũng có thể xuất hiện trong trạng thái sáng tạo, ví dụ như khi bạn đang sáng tạo, viết, vẽ hay giải quyết vấn đề.

Sóng Alpha thường được coi là biểu hiện của trạng thái thư giãn và tập trung. Nó có thể tạo ra cảm giác yên bình, sự tĩnh lặng và khả năng tập trung. Một số phương pháp như thiền định và các phương pháp giảm căng thẳng có thể tập trung vào kích thích sóng Alpha để đạt được trạng thái thư giãn và sự tập trung.

6. Sóng Theta 

Sóng Theta có tần số từ khoảng 4 đến 8 Hz và có biên độ trung bình đến cao. Sóng Theta thường xuất hiện trong các trạng thái tâm trạng nhất định, như:

Giai đoạn chuyển đổi giữa thức và ngủ: Khi chúng ta chuyển từ trạng thái thức sang trạng thái mê, sóng Theta thường xuất hiện. Đây là giai đoạn chuyển đổi trước khi chúng ta hoàn toàn chìm vào giấc ngủ.

Giấc mơ và giai đoạn REM (Rapid Eye Movement): Sóng Theta cũng xuất hiện trong giai đoạn REM của giấc mơ. Trong giai đoạn này, não hoạt động tích cực và mắt di chuyển nhanh, trong khi cơ thể bị tạm ngừng động.

Trạng thái thư giãn sâu và tập trung: Sóng Theta cũng có thể xuất hiện trong trạng thái thư giãn sâu, như khi chúng ta đang thực hiện các hoạt động như thiền định, tập yoga hoặc trong các trạng thái tập trung sâu.

Sóng Theta thường được liên kết với trạng thái thư giãn, sự sáng tạo và tiềm năng tiếp thu thông tin mới. Nó có thể tạo ra trạng thái tâm trí mơ màng, sáng tạo và khả năng học tập. Trạng thái sóng Theta có thể được sử dụng để tăng cường trạng thái thư giãn, sáng tạo và học tập trong một số hoạt động như học tập, nghệ thuật và tự tập.

Tuy nhiên, cần lưu ý rằng sóng Theta không chỉ tồn tại trong một trạng thái duy nhất và có thể có nhiều yếu tố khác nhau ảnh hưởng đến nó.

7. Sóng Delta

Sóng Delta có tần số thấp, thường từ 0,5 đến 4 Hz. Đây là dạng sóng chậm nhất và có biên độ cao trong các dạng sóng não. Sóng Delta thường được phát hiện thấy khi chúng ta đang ở trong trạng thái giấc ngủ sâu và hoàn toàn thư giãn. Nó xuất hiện nhiều nhất trong giai đoạn giấc ngủ sâu (non-rapid eye movement sleep – NREM), đặc biệt là trong giai đoạn 3 và giai đoạn 4 của giấc ngủ (còn được gọi là giấc ngủ chậm).

Trạng thái sóng Delta liên quan đến sự phục hồi và tái tạo cơ thể. Khi sóng Delta hoạt động mạnh mẽ trong giấc ngủ, nó có thể đóng vai trò quan trọng trong quá trình phục hồi cơ thể, tăng cường sự tăng trưởng, sửa chữa và làm mới các tế bào và mô trong cơ thể.

Sóng Delta cũng có thể xuất hiện trong các trạng thái thư giãn sâu và trong một số tình huống đặc biệt, như trong các phương pháp thiền định sâu hoặc trạng thái tĩnh lặng. Tóm lại, sóng Delta là một trạng thái sóng não chậm, phổ biến trong giấc ngủ sâu và liên quan đến quá trình phục hồi và tái tạo cơ thể.

Hy vọng bài viết này sẽ giúp các bạn chọn được đúng loại âm nhạc cho từng bối cảnh trong cuộc sống của bạn hoặc khi bạn muốn chuyển đổi trạng thái cảm xúc của mình, hãy chọn loại âm nhạc phù hợp để kích hoạt tần số tương ứng trong não bộ của bạn nhé. 

Các bài dẫn thiền hay dẫn ngủ sâu của ứng dụng An Space đều được lựa chọn kỹ lưỡng từ âm nhạc, giọng dẫn đọc có tần số sóng phù hợp với bối cảnh giúp các bạn có thể nhanh chóng đi vào trạng thái mong muốn.

AN SPACE

Các bạn có thể trải nghiệm những giai điệu với các tần số sóng khác nhau trên Trang Âm nhạc Nuôi dưỡng mà AN Space đã chọn lọc cho các bạn tại đây nhé!

Tải và trải nghiệm ngay app AN Space:

– IOS: https://apple.co/3xoPaJN

– Android: https://bit.ly/3aPxRK8